Pierwszym punktem spotkania było odwiedzenie Izby Pamięci, która zlokalizowana jest w dawnej świetlicy OSP w Baligrodzie. Zgromadzonych przywitał v-ce prezes stowarzyszenia „Galicja”- Artur Hejnar oraz gospodarz terenu wójt gminy Baligród – Robert Stępień. Odwiedzający izbę mogli zapoznać się z przedmiotami znalezionymi w okolicy Baligrodu tj. elementami amunicji, mundurów, reprodukcjami map i listów, a także kopiami obrazów czy dokumentacją fotograficzną z akcji poszukiwawczych. Wszystkie przedmioty staraniem Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego „Galicja” zostały oczyszczone, zakonserwowane i udostępnione zwiedzającym. Dodatkową atrakcją była możliwość obejrzenia wystawy czasowej w postaci kart pocztowych – Legiony Polskie 1914-1918.

Kolejnym punktem spotkania była zbiórka uczestników przy schronie Synarewo, skąd rozpoczynać się będzie a zarazem kończyć ścieżka przyrodniczo-historyczna „Manyłowa -1915”. To także trasa wyjścia „Kierunku Manyłowa”. Licznie zgromadzeni otrzymali pamiątkową pocztówkę, przypinkę oraz mapę LKP „Lasy Bieszczadzkie”, a także ważne instrukcje dotyczące przebiegu samej trasy oraz warunków na niej panujących. Zarówno błoto jak i śnieg nie przeszkadzało niemal 150-ciu uczestnikom w nieco ponad godzinę pokonać odcinek od schronu do szczytu.

Kulminacyjnym punktem spotkania był odczyt fragmentu wspomnień żołnierza armii austro-węgierskiej Eduarda Pichlera, dowódcy 4 plutonu 4 kompanii polowej kk LIR 24, który brał udział w szturmie na Manyłową. Dzięki zaangażowaniu Fundacji Przywróćmy Pamięć wraz z płk SG Tomaszem Nowakowskim na czele, wspomnienia te zostały odszukane, przetłumaczone i udostępnione odbiorcom podczas wydarzenia jak i na profilu Fb fundacji. Odczytu dokonał Bogusław Głód ubrany
w siwo niebieski, austriacki mundur wzór 1908, który dedykowany był bardziej na warunki jesienne niż zimowe. Jak podkreślił rekonstruktor, a zarazem znawca tematu I wojny światowej Walczyła tu niemal połowa Europy, po jednej i po drugiej stronie walczyli także Polacy. Historia jednak pokazała, że żołnierze ginęli tu w nie swojej sprawie.

Po dokonaniu odczytu uczestnicy wyjścia zgromadzili się wokół cmentarza, gdzie złożone są szczątki poległych żołnierzy podjętych podczas prac archeologicznych w latach 2021-2022. Symboliczną wiązankę złożyli przedstawiciele duchowieństwa, SEH „Galicja, Nadleśnictwa Baligród oraz Fundacji Badań nad Dziedzictwem Kulturowym. Modlitwą za zmarłych zakończono oficjalnie uroczystości na szczycie, po czym obecni udali się w drogę powrotną ku wiacie turystycznej, gdzie czekał na wszystkich posiłek regeneracyjny oraz koleżeńskie opowieści przy ognisku.

Podczas wydarzenia obecne były media: Radio Rzeszów oraz TVP Rzeszów, a relację ze spotkania można obejrzeć i wysłuchać pod linkami: 

https://rzeszow.tvp.pl/68454269/rocznica-akcji-kierunek-manylowa

https://radio.rzeszow.pl/wiadomosci/upamietnili-zolnierzy-poleglych-na-bieszczadzkiej-ziemi

Wszystkim obecnym dziękujemy za spotkanie.

Do zobaczenia za rok.

Teks i fotografie:

Ewa Wydrzyńska-Scelina

Zbigniew Putyra